Deze week vinden de eerste opmetingen plaats in het kader van het koetshuizenonderzoek, waarvoor een aparte stichting SKSG (Stichting Stallen, Koetshuizen en Garages) is opgericht. De uitvoering gebeurt door het Utrechtse architectenbureau Wevers & Van Luipen, onder leiding van bouwhistoricus Ben Olde Meierink. Het team gaat als eerste aan de slag in de koetshuizen van Maarsbergen, Middachten en Rosendael. Dit zijn drie ‘pilots’ om de koers te bepalen voor verder onderzoek.
Ondanks dat het monumentale gebouwen zijn is van de bouwhistorie van de meeste koetshuizen amper iets bekend en zijn er geen plattegronden van. Olde Meierink over wat hij woensdag aantrof op Maarsbergen: “De huidige indeling is veranderd omdat er nog steeds rijpaarden staan. Een continuïteit van gebruik die we bijna niet meer tegenkomen. Er zijn in de laatste halve eeuw nieuwe boxen gemaakt, maar aan de hand van de bouwsporen, konden we de oorspronkelijke indeling reconstrueren. In het achterste gedeelte met een ouderwets houtskelet, stonden in de mobilisatietijd (1939-1940) legerpaarden vanwege de Grebbelinie. En bijzonder is niet alleen dat de rijtuigen er nog zijn, maar ook de volledig ingerichte tuigenkast in het koetshuis.” Donderdag bezoekt het onderzoeksteam Kasteel Rosendael in het Gelderse Rozendaal, waar wel tekeningen van zijn bewaard, evenals een tuigenkast en een aantal tuigen.
Het onderzoeksteam doet onderzoek ter plaatse, doet opmetingen, fotografeert en duikt vervolgens de archieven in om historisch onderzoek te doen. ‘Rijtuigkenner’ Claas Conijn brengt in kaart welke inventarisstukken er nog zijn. De pilots zijn bepalend voor de aanpak van het onderzoek naar 22 andere koetshuizen met een landelijke spreiding, naast een algemene inventarisatie van monumentale koetshuizen op buitenplaatsen in Nederland. In 2023 moet het onderzoek zijn afgerond met een boekwerk.
Dit onderzoek komt tot stand dankzij de ondersteuning van onder andere Prins Bernhard Cultuurfonds, Mondriaan Fonds, Rijksdienst Cultureel Erfgoed, Nederlandse Kastelenstichting.