Voor het vertoon (Van Loon deel 2)

Over de grootsheid van de stallen op La Forêt in Doorn, het buiten van jonkheer Louis van Loon, is al vaak geschreven. Toch geven de foto’s van een zogenaamde coupé d’Orsay een nog duidelijker beeld van hoe een herenstal er op zijn best uitzag. De foto van de coupé aan de achterzijde is genomen in het overdekte midden van de stal, waar het stalpersoneel droog kon aanspannen. Licht was er genoeg door het glazen dak. Het rijtuig zelf is achtvoudig geveerd: met ellipsveren en c-veren. Dat was het summum van comfort. Een fraai detail zijn de leren riemen die kruislings tussen de veren hangen: in het midden prijkt het wapen van de Van Loons. 

Buiten in het park zijn de verdere details te zien, zoals de luxe ornamenttering van het half-galatuig, met rozetten op de hoofdstellen. Die rozetten waren waarschijnlijk geel, terwijl het beslag van het tuig zilver (=wit in de heraldiek) was: geel en wit zijn de heraldische kleuren van Van Loon. Het geel en zilver komt terug in de galonkleding van de koetsier en de lakei. Voor wie het mocht denken, de kerel naar de koetsier was niet om te helpen met de paarden, hij was de lakei om de passagiers te helpen. Dat is te zien aan het verschil in jassen: die van de koetsier is hoger gesneden om de man beter te beschermen in weer en wind. De lakei deed zijn werk verder vooral binnenshuis.

Van de rijtuigen uit het koetshuis van La Forêt is de statieberline verreweg het bekendst. Omdat het de opvallendste was. En omdat we in tegenstelling tot andere rijtuigen weten waar het is gebleven. Het beeld van deze statieberline in vol ornaat is onder rijtuigliefhebbers bekend, maar het is leuk om deze foto ‘ns naast die van de coupé d’Orsay te leggen. Een paar aspecten vallen op: het is in beide gevallen hetzelfde tweespantuig. Het livrei op de coupé is zomers, dat op de berline voor in de winter. Het verschil tussen het gala van de berline en het iets sobere van de coupé zit in kleine verschillen: de poederpruiken en de gedrapeerde bok op de berline.

Deel 1 vind je hier.
Meer weten over de familie Van Loon? Klik hier.

Beelden: Nationaal Rijtuigmuseum in Leek